Το Ελληνικό Πολιτιστικό Κέντρο (ΕΚΠ) Βερολίνου βρίσκεται στο Steglitz, δίπλα στην ελληνική ορθόδοξη Εκκλησία, ενώ συστεγάζεται με το ελληνογερμανικό νηπιαγωγείο FILIA. Από το 1992 αποτελεί την έδρα της Ελληνικής Κοινότητας Βερολίνου και 15 ελληνικών Συλλόγων.
Ο οργανωτικός φορέας του ΕΠΚ είναι η Ελληνική Κοινότητα Βερολίνου (ΕΚΒ), ο μεγαλύτερος μη κερδοσκοπικός ελληνικός σύλλογος του Βερολίνου, ο οποίος εδώ και δεκαετίες διαδραματίζει κεντρικό ρόλο στον Ελληνισμό της Διασποράς και επιτελεί ένα σημαντικό έργο στον τομέα της αυτοοργάνωσης και αυτοβοήθειας των ανθρώπων ελληνικής καταγωγής στο Βερολίνο.
Το ΕΠΚ είναι ένα πολυπολιτισμικό σημείο συνάντησης για ανθρώπους ελληνικής, γερμανικής ή άλλης καταγωγής με κοινό παρονομαστή το ενδιαφέρον για την ελληνική ιστορία, γλώσσα και παράδοση, την διαπολιτισμική επικοινωνία και την ανάγκη για επίλυση κοινών προβλημάτων και δυσκολιών. Αποτελεί τον μοναδικό ελληνικό συλλογικό φορέα που επιχειρεί οργανωμένα και στην πράξη να υποδεχτεί και να βοηθήσει το νέο κύμα μετανάστευσης από την Ελλάδα της κρίσης και σε πείσμα της υποχρηματοδότησης του από το γερμανικό κράτος και της μη χρηματοδότησης από το ελληνικό κράτος συνεχίζει να προσφέρει τεράστιο ανθρωπιστικό και πολιτιστικό έργο.
Η ΕΚΒ χρηματοδοτείται από το Γερμανικό Κράτος για την υλοποίηση έργων (Projekt) στον τομέα της ενσωμάτωσης, της πολιτικής συμμετοχικότητας και του πολιτισμού.
Δράσεις και προγράμματα του ΕΠΚ
1. Προγράμματα στήριξης των νέων μεταναστών
Η οικονομική κρίση στην Ελλάδα έχει οδηγήσει σε ένα ολοένα και μεγαλύτερο μεταναστευτικό ρεύμα προς τη γερμανική πρωτεύουσα. Νέοι φοιτητές και σπουδαστές, άνθρωποι με τις οικογένειές τους σε αναζήτηση εργασίας, άνθρωποι με μεγάλο δυναμικό προσφοράς που πέρα από τις ακαδημαϊκές και επαγγελματικές τους γνώσεις προσφέρουν την οπτική τους γωνία και την πολύτιμη κοινωνική τους εμπειρία. Το ΕΠΚ υποδέχεται αυτούς τους ανθρώπους, τους βοηθά να αντιμετωπίσουν τις δυσκολίες στην πορεία ένταξής τους στην κοινωνία υποδοχής και ταυτόχρονα φροντίζει να διατηρήσουν την επαφή με την πολιτιστική τους προέλευση και την πολιτιστική τους ταυτότητα.
Το ΕΠΚ ασχολείται εντατικά με την δημιουργία δικτύων αλληλεγγύης και αλληλοβοήθειας για τους ανθρώπους αυτούς:
- Παρέχει δωρεάν υπηρεσίες συνοδείας και διερμηνείας για τις απαραίτητες επαφές με τη γερμανική Διοίκηση και κρατική οργάνωση, αλλά και για καθημερινές δραστηριότητες, όπως η επίσκεψη στο γιατρό ή στο μεσιτικό γραφείο. Οι υπηρεσίες αυτές παρέχονται σε εθελοντική βάση από μέλη των συλλόγων του ΕΠΚ, από μετανάστες για μετανάστες, μέλη της Ομάδας Εθελοντών, και στόχος είναι η δημιουργία «πολλαπλασιαστών», δηλαδή κοινωνικά ενεργών πολιτών που αλληλοβοηθούνται και στέκονται αλληλέγγυοι ο ένας στον άλλο. Στην λίστα αυτή των εθελοντών δραστηριοποιούνται ήδη 45 άτομα, ανάμεσά τους και νομικοί, οι οποίοι συνοδεύουν κατά μέσο όρο 50 νέους μετανάστες τον μήνα. Εδώ αξίζει να σημειωθεί ότι οι υπηρεσίες του γερμανικού κράτους (εγγραφή στο Δημοτολόγιο, ΟΑΕΔ, αιτήσεις για κοινωνικά βοηθήματα) παρέχονται αποκλειστικά στα γερμανικά, με αποτέλεσμα να είναι απαραίτητη η συνοδεία των ανθρώπων που δεν κατέχουν τη γλώσσα από διερνηνείς. Το κόστος δε ενός διερμηνέα είναι δυσβάσταχτο για τους οικονομικά ασθενείς Έλληνες μετανάστες, οι οποίοι αποτελούν και την πλειοψηφία των νέων αφιχθέντων. Το γεγονός αυτό καθιστά ανεκτίμητο το έργο του ΕΠΚ, ένα έργο που έχει αναγνωριστεί από το γερμανικό δημόσιο και τις εδώ ελληνικές αρχές και έχει αγκαλιαστεί από τον ελληνισμό του Βερολίνου.
- Η διαδικτυακή σελίδα της Ελληνικής Κοινότητας Βερολίνου ανανεώνεται τακτικά και προσαρμόζεται στις ανάγκες των νέων μεταναστών. Εκεί μπορεί κανείς να βρεί φυλλάδια με ενημερωτικό υλικό και συμβουλές για τα πρώτα βήματα στη Γερμανία, ενώ επίσης φιλοξενεί αγγελίες για στέγη και εργασία, ημερολόγιο με εκδηλώσεις και δρώμενα, και γενικότερα χρήσιμο πληροφοριακό υλικό. Η κατασκευή και ανανέωση της ιστοσελίδας πραγματοποιείται σε εθελοντική βάση από μέλη της Κοινότητας.
- Kαθημερινά το ΕΠΚ δέχεται πληθώρα αιτημάτων για ενημέρωση και συμβουλευτική από νέους μετανάστες, οι οποίοι στην πλειοψηφία τους αγνοούν την γερμανική γλώσσα, είναι άστεγοι και άνεργοι. Οι ερωτήσεις επικεντρώνονται κυρίως σε θέματα εκμάθησης της γλώσσας, εύρεσης στέγης και εργασίας. Στατιστικά υπάρχουν 70 με 100 τέτοια αιτήματα την εβδομάδα. Τα αιτήματα επεξεργάζεται και απαντά το Γραφείο Συντονισμού του ΕΠΚ, το οποίο μέχρι στιγμής απασχολεί, λόγω έλλειψης κονδυλίων, μόνο έναν μερικώς απασχολούμενο εργαζόμενο για 23 ώρες την εβδομάδα. Ο φόρτος εργασίας είναι τεράστιος με αποτέλεσμα όλο το σύστημα της συμβουλευτικής να κινδυνεύει με κατάρρευση, εάν δεν υπάρξει άμεσα η απαραίτητη οικονομική στήριξη.
- Σημαντικός είναι και ο ρόλος του ΕΠΚ ως σημείο αναφοράς των νέων μεταναστών. Συχνό είναι το φαινόμενο οι νέοι μετανάστες να μην γνωρίζουν που πρέπει να αποταθούν για τις υποθέσεις τους και ποια υπηρεσία είναι αρμόδια για το πρόβλημά τους. Στο ΕΠΚ βρίσκουν μια καθοδήγηση, καθώς και ένα πλαίσιο κοινωνικοποίησης, διασκέδασης και δημιουργίας γνωριμιών και κοινωνικών δικτύων.
- Επιπλέον με το πρόγραμμα Stammtisch, πραγματοποιείται ένας κύκλος συναντήσεων νέων μεταναστών με την καθοδήγηση κοινωνικού επιστήμονα, δομημένος σε εβδομαδιαίες ομαδικές συνεδρίες με στόχο την κοινωνικοποίηση, την αλληλοβοήθεια αλλά και την αποφυγή της απομόνωσης των νέων μεταναστών.
- Εκδηλώσεις, σεμινάρια και ημερίδες διοργανώνονται σε τακτά χρονικά διαστήματα, με θέματα τα κοινωνικά επιδόματα και ασφάλιση, την αγορά εργασίας, τις προοπτικές επιμόρφωσης και αναγνώρισης των ελληνικών επαγγελματικών αδειών και πτυχίων. Συχνά οι εκδηλώσεις αυτές πραγματοποιούνται σε συνεργασία με τις γερμανικές αρμόδιες για κάθε θέμα αρχές, με σκοπό την αξιόπιστη και ακριβή ενημέρωση των νέων μεταναστών.
2. Προγράμματα στήριξης της ενσωμάτωσης των ατόμων τρίτης ηλικίας και των γυναικών.
Στο ΕΠΚ η συνύπαρξη τόσων διαφορετικών ηλικιακών και κοινωνικών ομάδων είναι τόσο στόχος όσο και πρόκληση. Στους μετανάστες 1ης γενιάς συνυπάρχουν τόσο προβλήματα από την μη ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία υποδοχής, όσο και προβλήματα σχετιζόμενα με την Τρίτη ηλικία, αλλά και με αντιλήψεις σχετικά με τη θέση και τον ρόλο της γυναίκας που δεν αρμόζουν σε μια μοντέρνα δημοκρατική κοινωνία.
Το ΕΠΚ αντιμετωπίζει αυτά τα προβλήματα μέσα από την προώθηση του πολιτισμού και της τέχνης αλλά και μέσα από ειδικά προγράμματα δραστηριοποίησης και εμπλοκής των κοινωνικών αυτών ομάδων.
Η Ομάδα γυναικών
Η ομάδα γυναικών του ΕΠΚ έχει ως στόχο την συνειδητοποίηση του ρόλου της γυναίκας, ως ίσης με τον άνδρα, την χειραφέτηση των γυναικών, την πραγμάτευση των ειδικών τους προβλημάτων, την κοινωνικοποίησή τους και την αποφυγή του κοινωνικού αποκλεισμού.
Η Ομάδα της Τρίτης Ηλικίας
Η ομάδα των ηλικιωμένων του ΕΠΚ έχει ως στόχο την πραγμάτευση θεμάτων της προβληματικής «Τρίτη ηλικία και κοινωνικός αποκλεισμός». Συντελεί την κοινωνικοποίηση των ηλικιωμένων, στην αλληλοβοήθεια μεταξύ τους και επιχειρεί να αποτρέψει την μοναξιά, την αίσθηση εγκατάλειψης και κατάθλιψης, μέσα από συλλογικές γιορτές, συζητήσεις και εκδηλώσεις.
3. Προσαρμογή στη γερμανική κοινωνία, ενεργή συμμετοχή σε συνεργασία με γερμανικούς συλλόγους και ομάδες
Η προσαρμογή είναι ένας από τους κυριότερους σκοπούς του πολιτιστικού κέντρου. Μέσω των δράσεων μας το πολιτιστικό κέντρο εξελίχθηκε σε σημείο συνάντησης για τους Έλληνες, για τους Γερμανούς γείτονες και φίλους. Αυτή η συνύπαρξη ανθρώπων όλων των γενεών, συνάντηση πολιτισμών και κάθε κατοίκου του Βερολίνου κατέστη εφικτή μέσω της δικτύωσης με γερμανικές ομάδες και οργανώσεις.