Στο τετράγωνο της συνοικίας Στέγκλιτς επί της οδού Μιτελστράσε χτυπά η καρδιά του Ελληνισμού στο Βερολίνο. Η Ελληνική Κοινότητα στήριξε σε δύσκολα χρόνια τους Έλληνες και σήμερα έχει γίνει κάτι σαν πολυπολιτισμικό hotspot. Αλλά τώρα απειλείται με έξωση.
Το τηλέφωνό του Παναγιώτη Ματλή χτύπησε νωρίς το απόγευμα. Μια Ελληνίδα με το επτάχρονο παιδί της βρίσκονταν στο Καρδιολογικό Κέντρο Βερολίνου σταλμένο από το Ωνάσειο Καρδιοχειρουργικό Κέντρο. Το αγόρι κρατιόνταν στη ζωή από μηχανήματα, έπρεπε να αναζητηθεί άμεσα μόσχευμα. Αλλά βρίσκονταν στη λίστα δωρεάς οργάνων μόνο της Ελλάδας και της Ιταλίας και όχι της ευρωπαϊκής. Αμέσως στήθηκε επιχείρηση σωτηρίας. Το παιδί έπρεπε να δηλωθεί επειγόντως κάτοικος Βερολίνου.
“Σε μισή ώρα βρήκαμε κάποιον που διέθεσε ένα δωμάτιο και με το ενοικιαστήριο πήγαμε την επόμενη στο δημαρχείο για να εγγραφή του παιδιού ως κάτοικος Βερολίνου, εκεί που άλλοι χρειάζονται δύο μήνες για να πάρουν ραντεβού” μας είπε ο κ. Ματλής, πρόεδρος της Ελληνικής Κοινότητας Βερολίνου, που το επάγγελμά του είναι προπονητής τερματοφυλάκων στη ομάδα Hertha 03 Zellendorf. “Οι μεταφράσεις του πιστοποιητικού γέννησης και άλλων χαρτιών έγιναν εθελοντικά. Με αυτά τα χαρτιά μπήκε στη λίστα Eurotransplant. Η κατάσταση ήταν πολύ δύσκολη. Προχθές που πήγα να τους δω είχε βρεθεί μόσχευμα και είχε γίνει και η εγχείριση. Τώρα ψάχνουμε να βρούμε σπίτι για τη μετεγχειρητική παρακολούθηση του παιδιού. Το ευχάριστο είναι ότι η ελληνική Πολιτεία βοήθησε με εγγυητική επιστολή 200.000 ευρώ και έχει αναλάβει όλη τη θεραπεία”. Η περίπτωση του μικρού ήταν η πιο δύσκολη που έχει αντιμετωπίσει ο Ματλής από τη θέση που κατέχει από το 2017, όταν εξελέγη για πρώτη φορά πρόεδρος της Κοινότητας.
“Δεν κρυφτήκαμε την περίοδο της κρίσης, παίζουμε ρόλο γέφυρας”
Η ελληνική παρουσία στο Βερολίνο είναι τουλάχιστον 100 χρόνων με εμπόρους, φοιτητές αλλά και διανοούμενους. Ανάμεσά τους και ο Νίκος Καζαντζάκη που το 1920 πρωτοεπισκέφθηκε την πόλη και επηρεάστηκε βαθιά από τα πολιτικά και φιλοσοφικά ρεύματα της εποχής. Ελληνική κοινότητα συστάθηκε για πρώτη φορά το 1967 και μετά τις περιπέτειες επί χούντας και τις διώξεις όσων έκαναν δημοκρατικό# αγώνα η Κοινότητα επανιδρύθηκε το 1976 ως Ελληνική Δημοκρατική Κοινότητα για να πάρει το οριστικό της όνομα το 2004. Τα τελευταία χρόνια η Κοινότητα ανοίχθηκε προς το γερμανικό περιβάλλον και συμμετέχει ενεργά στη ζωή της πρωτεύουσας. Παραχωρεί τις αίθουσες σε φορείς που προσφέρουν στους Ουκρανούς μαθήματα Γερμανικών, συνεργάζεται με όλα τα γερμανικά κόμματα του δημοκρατικού τόξου που συνεδριάζουν στους χώρους της, διοργανώνει προβολές ταινιών που έχουν διακριθεί, γιορτάζει όλες τις εθνικές επετείους με ομιλίες και συγκεντρώσεις, συμμετέχει σε κοινωνικές δράσεις, πολιτιστικά δρώμενα. Τα χρόνια της κρίσης ήταν δύσκολα.
“Ένα 15% του τύπου ήταν κατά της Ελλάδας, ήθελαν να δημιουργήσουν ρήγμα ανάμεσά μας, αλλά η γερμανική κοινωνία μας αγκάλιασε, δεν ήταν κατά των Ελλήνων. Εμείς ζούμε στην Γερμανία, συνεργαζόμαστε με τη Γερμανία, προσπαθούσαμε να παίξουμε ρόλο γέφυρας, άλλο η πολιτική, άλλο οι ανθρώπινες σχέσεις” λέει ο Παναγιώτης Ματλής. “Δεν κρυφτήκαμε τότε, μιλούσαμε με τους Γερμανούς, με τους γείτονας μας. Ήταν δύσκολη περίοδος, αλλά άντεξε η γερμανική κοινωνία, γιατί εμείς διαχρονικά έχουμε καλή παρουσία”. Η Ελληνική Κοινότητα Βερολίνου στηρίζει όμως ενεργά τους Έλληνες που έρχονταν στη Γερμανία για δουλειά και πέφτουν θύματα εκμετάλλευσης, αλλά και όσους μετά από χρόνια τους “πέταξε” η ζωή και κατέληξαν στο δρόμο άστεγοι. Υπάρχουν κι άλλοι που πεθαίνουν μόνοι. “Τα τελευταία 2 χρόνια η κοινότητα έχει κάνει πάνω από 23 κηδείες σε Έλληνες που πεθαίνουν και δεν υπάρχουν συγγενείς”, μας είπε ο κ. Ματλής. “Η γερμανική αστυνομία έρχεται σε μας, στην κοινότητα, εμείς παρεμβαίνουμε και γίνονται ορθόδοξες κηδείες”.
Χωρίς στέγη η Ελληνική Κοινότητα;
Μετά από τόσα χρόνια προσφοράς η Ελληνική Κοινότητα Βερολίνου κινδυνεύει να μείνει κυριολεκτικά στο δρόμο. O ιδιώτης Γερμανός που έχει αγόρασε το κτήριο θέλει να το πουλήσει έναντι 3 εκ. ευρώ. Το ποσό είναι αστρονομικό και η Κοινότητα δεν το διαθέτει. Μόλις και μετά βίας προσπαθεί να καλύψει τα λειτουργικά έξοδά της, ενοίκιο γύρω στα 3.000 ευρώ, έξοδα θέρμανσης και συντήρησης που έχουν ανέβει στα ύψη, όταν η χρηματοδότηση από την πόλη είναι στα 50.000 ευρώ το χρόνο. “Μας έχει κάνει αγωγή έξωσης, εάν δεν καρποφορήσουν οι προσπάθειες πρέπει να βγούμε έξω, δεν έχουμε άλλη εναλλακτική” λέει ο Ματλής. “Είναι εξαιρετικά δύσκολο να κερδίσουμε λίγο ακόμη χρόνο, γιατί πρόκειται για έναν ιδιώτη που θέλει να πουλήσει την περιουσία του. Δεν μπορείς να τον σταματήσεις, αν και η περιφέρεια έχει ανεβάσει πολύ τις προϋποθέσεις για αγοραπωλησίες. Δεν μπορείτε να φανταστείτε τι αλληλεγγύη βιώνουμε. Γιατί η παρουσία μας και ο τρόπος που λειτουργούμε σαν κοινότητα, η εξωστρέφειά μας έχουν δείξει ότι το Βερολίνο χρειάζεται τον ελληνισμό“. Τα κόμματα είναι ενημερωμένα και δείχνουν θετική διάθεση. Το ιδανικό θα ήταν να το αγοράσει το κρατίδιο του Βερολίνου. Θα τεθεί στις συζητήσεις που θα γίνουν τον Αύγουστο για τον προϋπολογισμό στη νέα τοπική κυβέρνηση συνασπισμού Χριστιανοδημοκρατών-Πρασίνων.
Ο Ματλής μαζί με τους λίγους συνεργάτες του ελπίζουν. Είναι η συντονίστρια κυρία Χριστίνα Φρονίστα που πληρώνεται με μισή θέση εργασίας, πέντε φοιτητές από την Ελλάδα με το πρόγραμμα Erasmus και δύο εθελοντές, ο Γιώργος Χατζηδημητρίου, συνταξιούχος καθηγητής οικονομολόγος και η κυρία Ελένη Βετ-Μαυρίδου, εκείνη που έτρεξε μαζί με πολλούς άλλους για να πάρει το επτάχρονο παιδί άδεια παραμονής στο Βερολίνο για τη σωτήρια μεταμόσχευση καρδιάς.
Ειρήνη Αναστασοπούλου, Βερολίνο
